Mat szkolny to jeden z najszybszych sposobów na wygraną, która co ciekawe – może zdarzyć się nawet już na profesjonalnych turniejach. Może nie wśród arcymistrzów, ale nawet w przypadku IV czy III kategorii. Często zdarza się właśnie przy nauce królewskiej gry, stąd i nazwa. Jednocześnie wskazujemy na pewne problemy z nazewnictwem – u nas często jest nazywany matem głupców czy szewskim matem. Angielskie źródła jednak nazywają ten schemat matem szkolnym.
Rozpoczęcie pionem królewskim
Partia zaczyna się dość typowo, jednym z najpopularniejszych ruchów, pionem królewskim na e4, na co musi nastąpić symetryczny ruch pionkiem czarnym.
Następny ruch zależy od białego i to on zadaje mata szkolnego. Wystarczy zamiast kolejnego wyprowadzenia piona, zagrać hetmanem na linię H. Nie jest to zbyt popularny ruch wśród arcymistrzów, ale nosi nawet swoją nazwę: otwarcie Danvers. Bardzo łatwo jest zagrozić tej potężnej figurze. Jeśli jednak przeciwnik gra mocno na pamięć, można to dość prosto wykorzystać.
Nie należy grać na pamięć!
Mat szkolny wykorzystuje bardzo częsty problemów wśród młodych i początkujących szachistów, mianowicie – grę na pamięć. Drugim posunięciem czarnych w partii hiszpańskiej jest wyjście konikiem na c6. A partia hiszpańska jest jedną z najczęściej uczonych i analizowanych gier. Oznacza to tyle, że szansa zagrania tego ruchu jest dość duże.
Wtedy też białe figury ustawiają ostatni element potrzebny do pokonania czarnych bierek. Chodzi o ustawienie białopolowego gońca na c4. Pojawia się więc miejsce przecięcia obu figur: hetmana i gońca. Jest to więc widoczne pole do ataku.
Mat będzie mógł być dany, jeśli czarny nie zauważy niebezpieczeństwa i dalej – zgodnie z grą na pamięć – wyprowadzi drugiego konika. Jeśli tak się nie stanie, nie ma się czym przyjmować. Pozycja jest wyrównana i bez obaw można grać dalej, nawet na wygraną.
Mat szkolny – pora na zwycięstwo!
Jeśli wszystko poszło zgodnie z planem, można bez obaw zamatować czarnego króla za pomocą królowej na f7.
Pamiętaj, że matować należy hetmanem, a nie gońcem. W przeciwnym wypadku nie tylko nie będzie mata, ale pozycja czarnych będzie zwycięska. Czarny król może uciec, a biała królowa będzie zmuszona uciekać spod bicia konikiem. W efekcie czarny będzie miał znacznie lepszą pozycję.
Mat szkolny: ewentualne wariacje
W przypadku białych można zamiennie ruszać się hetmanem i gońcem. To dość bezpieczne rozwiązanie, które umożliwia możliwość lepszej obserwacji zachowania czarnego. Wyprowadzenie hetmana później także dłużej chroni tę figurę. Przypadkowa utrata gońca zawsze jest mniej bolesna.
Szach szkolny prezentujemy na poniższym filmie. A Ty go znasz? Udało Ci się kiedyś go zagrać?
Modelowym zestawem szachowym jest szachownica z figurami, którą znajdziesz w naszym sklepie szachowym.
